วิธีชงชา

การชงชา

คำนิยาม การชงชา คือ กระบวนการใช้น้ำเดือดชะล้างสารภายในใบชาออกมา

ข้อกำหนดพื้นฐานของการชงชา

ลักษณะผู้ชงชา : 1. ต้องมีการแต่งกายที่สะอาดสง่างาม 2. ลักษณะท่าทางนั่ง ยืน เดินที่ดี 3. กิริยาท่าทางที่งดงาม 4. มารยาทที่ดี

เลือกชาอย่างเหมาะสม :  1. การเลือกตามฤดูกาล เช่น ฤดูร้อนดื่ม ชาดิบ ฤดูหนาวดื่ม ชาสุก

                                        2. เลือกตามช่วงเวลา เช่น กลางวันควรดื่มชาดิบ กลางคืนควรดื่มชาสุก

                                        3. เลือกตามอายุ เช่น คนสูงอายุควรดื่มชาสุก วัยรุ่นไม่ควรดื่มชาที่เข้มมากเกินไป

                                        4. เลือกตามเพศ เช่น ผู้หญิงควรดื่มชารสอ่อน ผู้ชายควรดื่มชารสเข้ม

น้ำที่ใช้ในการชงชา : น้ำที่เหมาะสมที่สุดจะเป็นน้ำแร่ที่ใสสะอาด หรือเป็นน้ำที่ใสสะอาด 

การเลือกชุดชา : การเลือกชุดชาควรเลือกจากความถนัด คล่องมือ และ มีความงดงามละเอียดอ่อน ในตัวชุดชา

สิ่งแวดล้อมของการชิมชา : มีทั้งหมด 3 ประเภท ได้แก่ สะอาดเรียร้อย สงบเงียบ และ สง่าสูงส่ง

เทคนิคการชงชาเบื้องต้น

มีเทคนิคทั้งหมด 7 ประการ ดังนี้

1.การหยิบวางชุดชง : มีหลักการคือ เบา (หยิบเบา วางเบา ทะนุถนอมชุดชา) ถูกต้อง (หยิบจับแม่นยำ) สุขุม (ท่าทางสงบไม่เร็วหรือช้าเกินไป)

2.การควบคุมน้ำ : อุณหภูมิของน้ำในการชงชาที่เหมาะสม อยู่ระหว่าง 90-100 °C  และการรินน้ำ เก็บน้ำควรให้น้ำไหลอย่างต่อเนื่อง เป็นธรรมชาติ

3.อัตราส่วนของชาและน้ำ : อัตราส่วนของชาและน้ำที่ต่างกัน ส่งผลให้กลิ่นหอม และ รสชาติ เข้มอ่อน ต่างกัน โดยอัตราชาและน้ำที่เหมาะสมต่อการชงชาผู่เอ๋อร์ คือ 1:20 หรือ ชา 5 กรัม / น้ำ 100 มิลลิลิตร

4.ระยะเวลาแช่ : หากปริมาณชาที่ใส่เยอะ หรือ ใบชาละเอียดอ่อน ให้แช่ในระยะเวลาสั้น และ ปริมาณชาที่ใส่น้อย หรือใบชาหยาบ ให้แช่ในระยะเวลายาวนาน

5.ความถี่ในการชง : ชาผู่เอ๋อร์สามารถชงติดต่อกัน 10 กว่าครั้งได้โดยที่ รสชาติของชาไม่จืดจาง และโดยเฉพาะชาเก่าเก็บสามารถชาได้ 15 ครั้ง โดยหากชง 20 กว่าครั้ง ก็ยังคงมีกลิ่นหอมและรสชาติของชาอยู่

6.ท่าทางในการชงชา : ศีรษะตรง ไหล่เรียบ สายตาและท่าทางประสานกัน ข้อศอกตั้ง ข้อมือยกขึ้น แขนหรือมือทั้งสองข้างห้ามไขว้กัน

 

อุปกรณ์และภาชนะชงชาผู่เอ๋อร์

อุปกรณ์ชงชาหลัก : ถาดชา (ใช้สำหรับใส่อุปกรณ์และภาชนะชงชา โดยป้องกันความร้อนและน้ำ ที่จะไปทำลายผิวโต๊ะ)

                              : ป้านชา (เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการชงชา มีมากมายหลายชนิด โดยป้านชาอี๋ซิงจื่อซา เป็นป้านชาที่เหมาะสมกับการชงชาผู่เอ๋อร์มากที่สุด)

                              : ชุดถ้วย (เป็นอุปกรณ์สำหรับดื่มและชงชา ประกอบด้วย ฝาถ้วย ตัวถ้วยและจานรอง มีหลากหลายชนิด เช่น เซรามิค แก้ว และเนื้อดินเผา โดยชุดถ้วยเซรามิคเคลือบสีขาวเป็นชุดถ้วยที่เหมาะสำหรับชาผู่เอ๋อร์ที่สุด)

                              : แก้วพักชา (ใช้สำหรับแยกน้ำชา ทำให้น้ำชาเสมอกัน ที่พบบ่อยจะเป็นแบบแก้วใส เพื่อให้ผู้ดื่มเห็นสีน้ำชาที่น่าหลงใหลของชาผู่เอ๋อร์)

                              :  ตาข่ายกรอง (ใช้สำหรับกรองกากชา)

                              : ถ้วยชา (ถ้วยเล็กสำหรับดื่มชา โดยถ้วยชิมชา มีหลากหลายรูปแบบ เช่น ถ้วยปากกว้าง ถ้วยปากแคบ ถ้วยปากคว่ำ ถ้วยทรงสี่เหลี่ยม และถ้วยปากตรง เป็นต้น)

                              : จานรองแก้ว (ใช้สำหรับรองถ้วยชา ป้องกันน้ำชาที่ล้นหรือหกออกมา)

ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการชงชาผู่เอ๋อร์ 

1. รู้รายละเอียดของตัวชาที่จะชง

2. ควบคุมปริมาณชา

3. ให้ความสำคัญกับกระตุ้นให้ชาตื่นตัว  (การชงชาที่ดีหรือไม่ดีส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับวิธีการการกระตุนชาให้ตื่นตัว)

4. การควบคุมอุณหภูมิน้ำ (อุณหภูมิควรอยู่ระหว่าง 90-100 °C)

5. ระวังการเทน้ำ (ช่วงต้น 3 ครั้งแรก เทน้ำยกสูงให้คงที่ ค่อยเท ช้า ๆ ช่วงกลาง 3-5 ครั้ง ควรหลีกเลี่ยงการปะทะกันของใบชากับน้ำ เพื่อกลิ่นหอมและรสชาติที่ดี ช่วงสุดท้าย 3 ครั้ง เพื่อที่จะให้ความหอมและรสชาติชาออกมา ให้เทน้ำอย่างรวดเร็ว)

6. ควบคุมเวลาการชงชา (ชาเก่า ชาใบหยาบ และชาอัดแน่น ใช้ระยะเวลาชงชาค่อนข้างนาน ส่วน ชาใหม่ ชาใบอ่อน และชาไม่อัดแน่นใช้เวลาสั้น ชาที่มีรสชาติขมและเข้ม ควรย่นระยะเวลาชงชาให้สั้นลง เพื่อแก้รสชาติของให้อ่อนลง)

7. ควบคุมวิธีกาชิมชา (ชื่นชมสีน้ำชา สูดดมกลิ่นหอม และลิ้มลองรสชาติ)

8. ข้อควรรู้เกี่ยวกับการเก็บรักษา

ขั้นตอนการชงชาด้วย ชุดถ้วยชา

      

    
 
                       
1.ขั้นตอนแรก นำใบชาที่เตรียมไว้ใส่ในถ้วยชา

2.ต่อมารินน้ำเดือดลงในถ้วยชา

3.น้ำแรก ถือเป็นการล้างใบชาและปลุกใบชาให้ตื่น ให้เทน้ำที่ได้ทิ้งไป

4.ต่อมารินน้ำเดือดลงในถ้วยชา

5.เมื่อได้น้ำชาจากการแช่แล้ว ให้รินใส่แก้วพักชา

6.จากนั้นให้รินชาจากแก้วพ้กชาใส่ถ้วยชาในปริมาณเท่ากัน

7.ยกถ้วยชา เสิร์ฟให้กับผู้ร่วมโต๊ะ

ขั้นตอนการชงชาแผ่นด้วย ป้านชา
 

1.          แกะกระดาษห่อออกจากชาแผ่น

2.          นำชาแผ่นวางไว้บนแท่นแซะชา

3.          หงายชาแผ่น แล้วใช้เหล็กแซะชา

4.          หยิบชาเท่าที่ต้องการ

5.          รินน้ำเดือดในป้ายชาและที่รองชา เพื่อปรับอุณหภูมิอุปกรณ์

6.          นำใบชาที่เตรียมไว้ใส่ในป้านชา

7.          ต่อมารินน้ำเดือดลงในป้านชา

8.          น้ำแรก ถือเป็นการล้างใบชาและปลุกใบชาให้ตื่น ให้เทน้ำที่ได้ทิ้งไป

9.          ต่อมารินน้ำเดือดลงในป้านชาแล้ว ให้รินใส่แก้วพักชา

10.     จากนั้นให้รินชาจากแก้วพักชาใส่ถ้วยชาในปริมาณเท่ากัน

11.     ยกถ้วยชา เสิร์ฟให้กับผู้ร่วมโต๊ะ



 ขั้นตอนการชงชาด้วย กาน้ำชาแบบกด
 
    

1.          นำที่กดน้ำชาวางไว้บนแก้วพักชา

2.          นำใบชาที่เตรียมไว้ใส่ในที่กดน้ำชา

3.          รินน้ำเดือดลงในที่กดน้ำชา จนเสมอขอบของที่กด

4.          ปิดฝาหรือไม่แล้วแต่ความถนัดของผู้ชงชา

5.          ใช้มือกดที่กดค้างไว้ เพื่อให้น้ำชาไหลลงไปตรงแก้วพักชาจนหมด

6.          นำน้ำชาที่ได้เททิ้ง เพื่อเป็นการล้างใบชาและทำให้ใบชาตื่นตัว

7.          ทำซ้ำขั้นตอนที่ 3-5

8.          นำที่กดน้ำชาออกมาวางพักไว้บนฝา

9.          นำน้ำชาจากแก้วพักชารินใส่แก้วแล้วดื่ม

ข้อควรระวัง  ยิ่งแช่ใบชาในน้ำนาน รสชาติที่ได้จะยิ่งเข้ม

                   หากน้ำชาที่ได้มีรสชาติเข้มเกินไป สามารถนำน้ำเดือดผสมเพิ่มได้ตามความต้องการ